Can't stop

Praktische info

Spelsoort: dobbelspel
Spelduur: 30'
Aantal spelers: 2-4
Leeftijd: 7+
Jaar van uitgifte: 2011 (origineel in 1980)
Uitgegeven bij franjos Spieleverlag (origineel bij Parker Brothers)
Auteur: Sid Sackson
Prijs: 24,90 €

Eerste indrukken

Wanneer ik dit spel voor het eerst voor ogen krijg, besef ik meteen dat dit er eentje is dat ik ook thuis gemakkelijk op tafel kan krijgen. Simpele spelregels, een stevige portie geluk (dat je zelf afdwingt) en een mooi en modern ogend spelbord doen het bij ons in de familie altijd goed. Op het moment dat alle stukken uitgepakt zijn, verbaas ik me er vooral over dat er maar drie bergbeklimmers zijn. Iedereen speel t met dezelfde pionnen? OK, eerst zien en dan pas oordelen...

Waardering

Originaliteit	Visuele afwerking	Speelplezier
{extravote 1}	{extravote 2}	{extravote 3}

Spelmateriaal

1 spelbord
3 bergbeklimmers
40 fiches (in 4 kleuren)
4 dobbelstenen

Korte beschrijving

In Can't stop proberen de spelers om ter snelst een hoge berg te beklimmen. Er zijn 11 verschillende paden die elk naar een berghut leiden. Wie een gunstige combinatie dobbelt raakt een stapje hoger op de helling, maar als het lot je ongunstig gezind is ben je zo weer terug in je basiskamp. De eerste speler die zijn intrek heeft genomen in drie berghutten mag zich tot bergkoning kronen!

Spelervaring

Het spel

Om de beurt proberen de spelers de berg op het spelbord zo hoog mogelijk te beklimmen. Hiertoe werpen ze met de vier dobbelstenen en maken twee paren met de gevormde getallen. Het totaal van elk paar bepaalt langs welk genummerd pad een bergbeklimmer naar boven mag. Er zijn afhankelijk van je geworpen getallen bijna altijd 2 of 3 verschillende combinaties van paren (en dus paden) mogelijk.

Op elk van de twee paden die je gekozen hebt, plaats je een bergbeklimmer op het eerste tussenpunt (touw-punt). In het geval dat de twee paren dobbelstenen hetzelfde totaal hebben, plaats je één bergbeklimmer op het tweede touw-punt van dit pad.

Nu volgt een keuze: speel je verder of stop je?

Zolang je verderspeelt, werp je de vier dobbelstenen en vorm je hiermee twee paren zoals hiervoor beschreven. Als een op deze manier gekozen pad al beklommen wordt door een bergbeklimmer, gaat deze één touw-punt verder naar boven (of twee in het geval van gelijke totalen). Als een gekozen pad nog vrij is, plaats je een nieuwe bergbeklimmer op het eerste touw-punt. Als je door je keuze van de paren één of twee bergbeklimmers kán verplaatsen, moet je dat ook doen! Hierna sta je dan opnieuw voor de keuze om door te spelen of te stoppen.

Het risico van blijven doorspelen is dat je geen combinatie meer kan vormen waardoor een bergbeklimmer verplaatst kan worden. Je moet namelijk altijd minstens één bergbeklimmer kunnen plaatsen of verplaatsen. Kan je dit niet, dan zak je terug en moet je bij je volgende beurt helemaal opnieuw beginnen...

Om de berg toch te kunnen bedwingen is het dus raadzaam om tijdig te stoppen met dobbelen. Op het moment dat je je beurt vrijwillig beëindigd, worden de bereikte posities van de bergbeklimmers gemarkeerd met fiches in jouw kleur. Dit zijn nu je basiskampen. Wanneer je in een volgende beurt op deze paden verderklimt, mag je vertrekken vanuit je basiskamp op het betreffende pad. Je begint dan dus niet aan het eerste touw-punt onderaan, maar aan het eerste touw-punt boven je basiskamp.

Zodra een speler de berghut bovenaan een pad heeft bereikt, wordt dit pad niet meer gebruikt. Je mag de dobbelstenen blijven gooien en paren vormen zoals je verkiest, maar er worden geen bergbeklimmers meer ingezet op de voltooide paden. Indien een speler niet tijdig stopt en na een ongelukkige worp een bergbeklimmer terug moet laten afzakken naar het basiskamp, is dit pad natuurlijk weer vrij te gebruiken.

Aan het einde van je beurt (omdat je geen bruikbare combinatie kan vormen of vrijwillig gestopt bent) worden de bergbeklimmers en dobbelstenen doorgegeven aan de volgende speler. Deze kan op zijn beurt de berg proberen te bedwingen. Dit gaat zo door tot een speler op drie verschillende paden de berghut aan de top heeft bereikt. Deze speler wint het spel.

Mijn waardering

Ik heb zelden een spel gezien dat zo weinig uitleg nodig had vooraleer we konden beginnen spelen. In drie pagina's spelregels wordt alles erg uitvoerig uitgelegd en met duidelijke voorbeelden geïllustreerd. Maar als iemand deze al op voorhand heeft doorgenomen, ben je letterlijk binnen twee minuten aan het spelen.

Erg origineel kan je het concept niet noemen, maar de eenvoud van de spelregels zorgt er wel voor dat Can't Stop een erg toegankelijk spel is. Wanneer je niet aan de beurt bent, volg je vol spanning de beurt van de andere spelers en probeert ze te overtuigen om toch nog die ene extra keer te werpen met de dobbelstenen, hopend dat het de keer te veel zal zijn. En wanneer je zelf aan de beurt bent, word je maar al te snel verleid om het risico toch nog één keertje extra te nemen. Een minpuntje is dat het kan voorkomen dat een speler enkele sterke eerste beurten heeft, terwijl andere spelers met wat pech nog nergens staan en slechts kunnen toekijken hoe de geluksvogel met de winst aan de haal gaat. Niet dat het enkel om geluk draait, integendeel: de risico's goed kunnen inschatten geeft je een flinke voorsprong.

Een beetje tactiek, een flinke portie geluk. Can't Stop is een spel dat op avonden waarop je weinig wil nadenken uit de kast kan komen en dan meteen enkele keren na elkaar gespeeld zal worden. Een eigentijdse en terechte uitgave van een klassieker!

Markant detail...

Sid Sackson bezat aan zijn dood in 2002 waarschijnlijk de grootste privé-verzameling spellen en boeken over spellen ter wereld: maar liefst 15000 exemplaren. Wij zouden niet eens weten waar er plaats voor te vinden...