De 3 Musketiers "De sieraden van de koningin"

Praktische info

Spelsoort: bordspel
Spelduur: 45'
Aantal spelers: 2-5
Leeftijd: vanaf 8 jaar
Jaar van uitgifte: 2009
Uitgegeven bij Sirius
Auteur: Pascal Bernard
Prijs: 35 €

Eerste indrukken

Op het eerste zicht ziet de doos er wel een beetje oubollig uit maar het verhaal is natuurlijk al enkele eeuwen oud. Ik ken het verhaal en de geschiedenis, de boeken en de vele verfilmingen. Dit spel wil ik spelen. Het spreekt minstens tot mijn jeugdige (kindse?) verbeelding. Ik hou van het genre 'de mantel- en degenfilms'. Ik zie het mij al opnemen tegen de linke Kardinaal en kan niet wachten tot ik het alom gekende "Eén voor allen en allen voor één" kan uitroepen. Tot mijn grote vreugde blijkt er ook nog een krachtige kaart in het spel te zitten met deze historische kreet. Of kies ik de kant van de valse Kardinaal en probeer ik de moedige Musketiers een hak te zetten. Alles is mogelijk in deze klassieker in spelvorm.

Waardering

Originaliteit	Visuele afwerking	Speelplezier
{extravote 1}	{extravote 2}	{extravote 3}

Spelmateriaal

1 grijze spelfiguur (koningin)
rode spelfiguren (aanhangers van de Kardinaal)
andere spelfiguren: D'Artagnan, Porthos, Athos en Aramis
deur van de Musketiers en valhek van de Kardinaal
37 fiches (uitrustingsfiches en valstrikfiches)
4 rode en 4 blauwe dobbelstenen
12 rondekaarten
karakterkaarten en speciale kaarten van de Kardinaal
karakterkaarten en levenspuntfiches van de Musketiers
jokerkaarten
4 sieradenfiches
spelregels

Korte beschrijving

De Musketiers proberen zich een weg te banen door het Louvre om de balzaal te bereiken en de sieraden van de Koningin terug te bezorgen vooraleer ze het vakje van de balzaal bereikt waar de Koning zich bevindt. De aanhangers van de Kardinaal komen in de ruimtes in het paleis te voorschijn en proberen te achterhalen welke Musketier de sieraden bij zich heeft. Hun doel is die Musketier vertraging te doen oplopen of hem bewusteloos te slaan zodat ze de sieraden kunnen afnemen. De Musketiers moeten dus samenwerken en de Kardinaal zo lang mogelijk misleiden. De Musketiers kunnen allerhande uitrustingen vinden in de kamers van het Louvre. De Kardinaal speelt in zijn beurt speciale kaarten waarmee hij versterkingen in het spel brengt. Geraken de sieraden tijdig bij de Koningin dan winnen de Musketiers, in alle andere gevallen wint de Kardinaal.

Spelervaring

Voorbereiding

De voorbereiding wordt erg uitvoerig beschreven in de spelregels. Ik probeer ze hier beknopt samen te vatten.

Er wordt afgesproken welke speler de rol van kardinaal Richelieu vervult. De overige spelers vormen samen het team van de musketiers. Zij verdelen aan het begin van het spel onderling de sieradenfiches onder de vier musketiers. Één sieradenfiche staat voor de juwelen van de koningin, de overige fiches zijn goedkope vervalsingen.
De spelfiguren en uitrustingsfiches worden op hun startposities geplaatst. De koningen start aan de ingang van de balzaal, de koning wacht haar 12 tot 15 vakjes verder op. De musketiers starten zonder blessures en krijgen dus het aantal levenspuntenfiches dat op hun kaart staat afgebeeld. Ze worden elk ook bewapend met een uitrustingsfiche. De kardinaal schudt zijn speciale actiekaarten en neemt er alvast eentje bij zich.
De rondekaarten worden geschud en klaargelegd.

Spelverloop

Elke ronde start met het omdraaien van een rondekaart. Hierop staat de volgorde waarin de musketiers en de kardinaal aan de beurt zijn. Elke musketier komt 1 keer aan de beurt per ronde en de kardinaal krijgt 1 tot 3 beurten per ronde, maar de volgorde verandert elke ronde weer. Aan het einde van een ronde gaat de koningin het aantal vakjes dat aangeduid staat op de rondekaart vooruit.

Een musketier heeft in zijn beurt keuze uit de volgende acties, die hij mag uitvoeren zo vaak hij wil en in de volgorde van zijn keuze:

Zich één of twee ruimtes verplaatsen. Wanneer hij hierbij wachters van de kardinaal tegenkomt, komt het tot een duel.
Een uitrustingsfiche verzamelen wanneer hij een kamer betreedt waar zich een koffer met uitrustingsfiches bevindt. Eventuele wachters in deze kamer dienen echter eerst verslagen te worden in een duel. 2 soorten uitrustingsfiches zijn valstrikken van de kardinaal, deze dienen meteen uitgevoerd te worden (met als gevolg het verlies van één levenspunt of zich slechts één ruimte mogen verplaatsen in de volgende ronde). Een musketier mag op elk moment maximaal 3 uitrustingsfiches bezitten.
Een uitrustingsfiche gebruiken. Er zijn 6 soorten uitrustingsfiches die de musketier een voordeel bezorgen (een extra levenspunt, gebruik maken van een geheime doorgang, zich een extra ruimte verplaatsen, een doorgang blokkeren, een snelle aanval om een wachter uit te schakelen, een duel ontvluchten), deze mogen op elk moment in de beurt van de musketier gebruikt worden.
Sieraden wisselen. Wanneer er andere musketiers ontmoet worden, kunnen de echte sieraden van eigenaar veranderen indien beide spelers akkoord zijn.

Ook de kardinaal heeft in zijn beurt de keuze uit een aantal acties, waarbij hij beperkt wordt door het aantal actiepunten dat vermeld wordt op de rondekaart:

Een wachter één of twee ruimtes verplaatsen. Wanneer hij hierbij musketiers tegenkomt, komt het tot een duel. Deze actie kost 1 actiepunt.
Zich versterken. Een extra spelfiguur in het spel brengen. Deze actie kost 1 actiepunt.
Een musketier verleiden. Milady, één van de getrouwen van de kardinaal, probeert een musketier te verleiden door minstens 4 te gooien met een dobbelsteen. Lukt de verleidingspoging, dan kan ze de sieradenfiche bekijken die de musketier bij zich heeft. Deze actie kost geen actiepunt.
Een speciale kaart trekken. Dit kan enkel wanneer deze actie vermeld staat bij deze beurt op de rondekaart. De kardinaal mag op elk moment maximaal 3 speciale kaarten bezitten. Deze actie kost geen actiepunt.
Een speciale kaart spelen. Er zijn 7 soorten speciale kaarten die de kardinaal een voordeel bezorgen (gebruik maken van een geheime doorgang, extra krachten voor de wachters, garantie op een geslaagde verleidingspoging, reservetroepen oproepen, versterkingen inzetten, een doorgang blokkeren). De kardinaal mag tijdens zijn beurt slechts één speciale kaart spelen. Deze actie kost geen actiepunt.

Wanneer ten minste twee spelfiguren die elkaar vijandig gezind zijn zich in dezelfde ruimte bevinden, vindt een duel plaats. Dit duel wordt pas beëindigd wanneer alle aanwezige aanhangers van de kardinaal uitgeschakeld zijn of alle aanwezige musketiers bewusteloos zijn.

Een duel wordt beslecht door het gooien van de dobbelstenen. Elke spelfiguur beschikt over het aantal dobbelstenen dat aangeduid staat op zijn karakterkaart.
Een musketier schakelt een wachter uit door minstens 4 te gooien met een dobbelsteen. Uitgeschakelde wachters verdwijnen meteen van het spelbord.
Wanneer een wachter minstens 5 gooit verliest een musketier een levenspunt. Een musketier verliest het bewustzijn wanneer hij geen levenspunten meer heeft. Bij het horen van dit droevige nieuws gaat de koningin één vakje vooruit.
Wanneer alle musketiers in de ruimte bewusteloos zijn, mogen de aanhangers van de kardinaal (indien nog aanwezig) de sieradenfiches van deze musketiers bekijken. Indien het gaat om de echte sieraden heeft de kardinaal het spel gewonnen.
Bewusteloze musketiers komen weer bij bewustzijn in hun volgende beurt. Ze krijgen daarbij hun levenspunten terug, maar kunnen zich in die beurt niet verplaatsen.

"Één voor allen, allen voor één!". Naast de gewone acties, hebben de musketiers ook nog éénmalig deze jokerkaart ter beschikking. Wanneer ze hun slogan scanderen, volgt een collectieve spelfase waarin de musketiers elkaar te hulp schieten! Maar ook de aanhangers van de kardinaal kunnen tijdens hun beurt een krachtige jokerkaart 'Oproep van de kardinaal' spelen. Deze kent een extra beurt toe aan de kardinaal, waardoor deze dus twee keer na elkaar speelt.

Speleinde

Wanneer een musketier met de echte juwelen in de balzaal raakt voordat de koning en koningin elkaar ontmoeten, winnen de musketiers.

De kardinaal wint wanneer de juwelen niet tijdig in de balzaal raken. Dit kan door de juwelen af te nemen wanneer de musketier die ze bij zich draagt bewusteloos is, maar ook door voor zoveel oponthoud te zorgen dat de musketiers te laat komen.

Mijn waardering

Wanneer je dit spel voor de eerste keer speelt, moet je je door heel wat spelregels heen worstelen. Of lijkt dat maar zo omdat uitgevers tegenwoordig veel liever een spel met een korte handleiding op de markt brengen? In elk geval werd de uitleg wel goed samengesteld en voorzien van de nodige duidelijke voorbeelden.

Het loont wel om je over deze eerste horde te zetten, want het spel is deze moeite meer dan waard. Een originele beurtrol en een perfect thema zorgen voor 45 minuten spelplezier. In wezen gaat het om een tweepersoonsspel (de goeien tegen de slechten) en het is dan ook even goed speelbaar met 2 als met 5 spelers. Het extraatje met meerdere spelers ligt in het logische samenwerken van de musketiers en in het feit dat het 'allen voor één'-motto ook een beetje 'allen tegen de kardinaal' wordt.

Origineel, herspeelbaar door de steeds verschillende beurtvolgorde, een portie geluk met de dobbelstenen en een beetje nadenken bij het verplaatsen van je pionnen. En als dat alles gepaard gaat flink wat gelach, wat wil je dan nog meer? Een prima spel dat snel opnieuw op tafel zal komen!

Markant detail...

Het boek " De drie Musketiers" van Alexandre Dumas is een roman over mantels en degens, die zich afspeelt in Frankrijk omstreeks 1625. Het verhaal verscheen eerst als feuilleton in de krant Le Siècle van 14 maart tot 14 juli 1844. vervolgens verscheen het nog hetzelfde jaar bij uitgeverij Baudry. Het is het eerste luik van een trilogie die ook de boeken Twintig jaar later (1845) en De Vicomte van Bragelonne (1847-1850) omvat en de lezer meeneemt naar de bewogen periode onder Koningin Anna van Oostenrijk tot de eerste jaren onder Lodewijk XIV.